De anti-resistentiestrategie, werkt die? Het voorbeeld van Denemarken.

Denemarken: Een zeer bijzondere situatie

Het aantal in Denemarken goedgekeurde moleculen om de aardappelziekte te bestrijden is zeer beperkt. Slechts 4 preventieve moleculen zijn goedgekeurd: mandipropamid, fluazinam, oxathiapiprolin, propamocarb. Belangrijke moleculen zoals cyazofamide of fluopicolide zijn niet of niet meer goedgekeurd. Het gevolg van dit gebrek aan diversiteit in oplossingen tegen de aardappelziekte is een verhoogd risico op de ontwikkeling van resistenties. Dit risico is in de praktijk bevestigd door de sporadische verschijning (3 monsters) van de eerste stammen die resistent zijn tegen CAA's (de familie van mandipropamid) in 2021. De verspreiding van deze resistente stammen ging door in 2022 en vereiste de implementatie van strikte maatregelen voor het seizoen 2023 om de opkomst van deze stammen te bestrijden en problemen in de praktijk te voorkomen: systematisch alle resterende oplossingen op de markt mengen.

Wat was het advies in 2023?

Alle spelers in de sector (aardappelindustrie, veldadviseurs en officiële instituten) hebben unaniem gecommuniceerd:

• Altijd ten minste 2 actieve stoffen in het mengsel gebruiken
• Altijd de volledige dosissen gebruiken
• Zoveel mogelijk afwisselen
• Alle beschikbare werkingsmechanismen gebruiken

Concreet was het advies om de weinige resterende moleculen als volgt te gebruiken: fluazinam (10X), oxathiapiprolin (2X), mandipropamid (3X), propamocarb+cymoxanil (2X), cymoxanil (6x).

 Dit advies is zeker niet ideaal, maar gezien het beperkte aantal moleculen dat nog is goedgekeurd, is het "de minst slechte oplossing". 

Heeft dit geholpen om de druk van resistente stammen te verminderen?

Het seizoen in 2023 in Denemarken kende ook een aanzienlijke druk van de aardappelziekte in augustus, met een hoog potentieel voor het verschijnen van resistenties, maar daarentegen zijn er in de praktijk zeer weinig problemen ondervonden. Hoe is dit te verklaren?

De implementatie van de anti-resistentiestrategie heeft de aanwezigheid van resistente stammen EU_43 drastisch verminderd, van 65% in 2022 naar 23% in één jaar (het blauw-groene deel van de bijgevoegde grafiek). Deze resistente stammen, die bovendien sterk in aantal zijn afgenomen, hebben geen problemen meer veroorzaakt in de productiepercelen, dankzij de mengsels van actieve stoffen die zijn uitgevoerd.

Hoe ziet de toekomst eruit?

Er worden in 2024 geen nieuwe actieve stoffen verwacht in Denemarken. Daarom zal de strategie die in 2023 is gebruikt en die overigens zijn effectiviteit heeft bewezen, worden voortgezet door het consortium van verschillende spelers in de sector.

 Er zullen enkele kleine aanpassingen worden gemaakt:

• Mogelijkheid om tot 5 keer mandipropamid (in mengsel) per seizoen te gebruiken, in plaats van 3 keer
• Bij opeenvolgende toepassingen van mengsels, gebruik maken van minimaal 3 actieve stoffen
• Lichte dosisverlaging van de mengpartners mogelijk in perioden van zeer laag risico